Hệ thống làm mát là gì? Nhiệm vụ của hệ thống làm mát trên xe ô tô?

AutoF – Động cơ được xem như là “trái tim” của một chiếc xe ô tô, nó quyết định để hiệu năng làm việc của một chiếc xe. Trong hệ thống động cơ thì hệ thống làm mát đóng một vai trò cực kỳ quan trọng khi nó giúp giảm nhiệt cho hệ thống động cơ và giúp cho động cơ không bị quá nóng trong quá trình làm việc. Nếu hệ thống làm mát bị sự cố thì động cơ sẽ rơi vào tình trạng quá nóng khi làm việc từ đó có thể dẫn đến hư hỏng. Trong nội dung bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về hệ thống làm mát của xe ô tô, chúng có nhiệm vụ gì, cấu tạo như thế nào và được phia chia ra làm mấy loại

Hệ thống làm mát có vai trò vô cùng quan trọng đối với động cơ xe

1. Hệ thống làm mát xe ô tô là gì?

Khi xe hoạt động thì nhiên liệu sẽ được đốt cháy ở bên trong buồng đốt và khi ấy sẽ sinh ra một lượng nhiệt vô cùng lớn tỏa ra giữa các chi tiết của hệ thống động cơ. Nếu như phần nhiệt sinh ra không được kiểm soát sẽ dễ dẫn đến tình trạng động cơ bị quá nhiệt có thể ảnh hưởng rất lớn đến các chi tiết của động cơ. Trong một số trường hợp có thể gây nên cháy nổ. Chính vì thế mà hệ thống làm mát đã được lắp đặt thêm.

Hệ thống làm mát của xe ô tô là bộ phận vô cùng quan trọng, nó có nhiệm vụ chính là làm mát cho hệ thống động cơ, giữ cho động cơ không bị quá nóng trong quá trình xe vận hành

2. Phân loại hệ thống làm mát xe ô tô

Hệ thống làm mát xe ô tô hiện nay được phân chia ra làm hai loại và trong mỗi hệ thống làm mát lại phân chia ra làm từng loại nhỏ hơn

2.1 Hệ thống làm mát bằng không khí

Đối với hệ thống làm mát bằng không khí thì khối động cơ của xe sẽ được bọc lại trong các vây được làm từ nhôm với nhiệm vụ chính là dẫn nhiệt đi ra khỏi xi lanh. Hệ thống làm mát bằng không khí này được chia ra làm 3 loại nhỏ bao gồm:

• Hệ thống làm mát kiểu bốc hơi
• Hệ thống làm mát kiểu đối lưu tự nhiên
• Hệ thống làm mát theo kiểu tuần hoàn cưỡng bức

2.2 Hệ thống làm mát bằng nước

Hầu hết đa số các xe hiện nay đều sử dụng kiểu hệ thống làm mát bằng nước bởi khả năng làm mát động cơ nhanh và vô cùng hiệu quả mà nó mang lại

3. Cấu tạo của hệ thống làm mát

Sao khi đã phân loại được hệ thống làm mát xe ô tô thì chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về cấu tạo của từng hệ thống làm mát

Hệ thống làm mát bằng nước đang được sử dụng khá phổ biến cho nhiều mẫu động cơ xe

3.1 Cấu tạo hệ thống làm mát xe ô tô bằng không khí

Đối với hệ thống làm mát bằng không khí thì cấu tạo của chúng khá là đơn giản bao gồm các bộ phận sau:

• Các thanh tản nhiệt được đút trực tiếp vào phần thân máy và nắp của xy lanh
• Quạt gió bộ phận đóng vai trò quan trọng nhất của hệ thống làm mát bằng không khí, nó hoạt động dựa trên sự dẫn động của hệ thống trục khuỷu động cơ hoặc có thể sử dụng loại tự chạy bằng điện

Chính bởi cấu tạo khá đơn giản mà hệ thống làm mát bằng không khí thường sẽ không cần phải bảo trì và bảo dưỡng một cách thường xuyên

Thế nhưng nhược điểm của hệ thống làm mát bằng không khí đó chính là hiệu quả trong việc làm mát hệ thống động cơ của nó là chưa cao, không đủ khả năng làm hạ nhiệt cho hệ thống động cơ trong quá trình hoạt động, chính vì thế mà kiểu hệ thống làm mát bằng không khí hiện nay không được sử dụng rộng rãi

3.2 Cấu tạo hệ thống làm mát xe ô tô bằng nước

Tiếp theo chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về phần cấu tạo của hệ thống làm mát xe ô tô bằng nước đang được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Theo đó thì hệ thống này có cấu tạo chính bao gồm 6 bộ phận chính như sau:

3.2.1 Két nước

Nhiệm vụ chính của hệ thống két nước trong hệ thống làm mát bằng nước là chứa nước và sau đó là tiến hành truyền nhiệt lượng ra nước và sau đó là ra bên ngoài không khí

Két nước có cấu tạo bao gồm những ống có tiết diện nhỏ và xen lẫn vào đó là những lá nhôm khá mỏng với nhiệt vụ là tản nhiệt nhanh để tăng khả năng làm mát cho hệ thống động cơ

3.2.2 Nắp của két nước

Nhiệm vụ chính của nắp két nước là giúp cho két nước luôn trong trạng thái kín và điều áp cho két nước. Thông qua các van áp suất và van chân không thì nắp két nước sẽ làm kín và góp phần làm giảm sự hao hụt lượng nước làm mát bị bốc hơi. Bên cạnh đó nắp két nước còn góp phần làm tăng thêm nhiệt độ sôi của nước làm mát đến từ sự tăng áp để giúp cho quá trình làm mát được điên ra một cách hiệu quả

Nguyên lý hoạt động trong nắp két nước làm mát là: nếu như nhiệt độ nước làm mát cùng với phần áp suất bên trong két nước tăng lên thì khi ấy van áp suất sẽ tự động mở để truyền nước làm mát chảy về phần bình phụ. Trong trường hợp ngược lại thì khi van chân không được mở nó sẽ làm tạo lực hút để hút nước từ bình phụ vào bên trong két nước để có thể duy trì hoạt động của nước làm mát khi nhiệt độ nước tăng nhưng áp suất bên trong két nước lại giảm đi

3.2.3 Van hằng nhiệt

Nhiệm vụ chính của van hằng nhiệt trong hệ thống làm mát xe ô tô bằng nước đó chính là điều chỉnh nhiệt độ và bên cạnh đó là quyết định sự lưu thông từ động cơ cho đến két nước của nước làm mát

Trong trường hợp khi mà động cơ mới khởi động và chưa được “nóng máy” thì khi ấy van hằng nhiệt buộc phải đóng lại nhằm mục đích là hạn chế sự trao đổi nước đến với két làm mát. Từ đó sẽ góp phần tiết kiệm được thời gian làm nóng cho hệ thống động cơ và đi kèm với đó là tiết kiệm được nhiên liệu

Còn trong trường hợp khi mà nhiệt độ bên trong động cơ cao hơn mức bình thường quy định thì van hằng nhiệt sẽ mở ra để cho nước làm mát có thể chảy vào và làm mát hệ thống động cơ

3.2.3 Cảm biến nhiệt của nước làm mát

Vai trò chính của cảm biến nhiệt nước làm mát là đo nhiệt độ của nước làm mát rồi sau đó tiến hành truyền tín hiệu đó đến trung tâm xử lý, qua đó giúp tính toán được thời gian để tiến hành phun nhiên liệu, chọn gốc đánh lửa sớm hơn,…

3.2.4 Dung dịch làm mát động cơ

Loại dung dịch được sử dụng để làm mát động cơ là một loại chất lỏng đặc biệt có khả năng truyền dẫn nhiệt cực tốt

3.2.5 Quạt làm mát

Cũng giống như hệ thống làm mát xe ô tô bằng không khí thì làm mát bằng nước cũng được trang bị quạt làm mát. Nhiệt vụ chính của hệ thống quạt này chính là tăng cường khả năng đối lưu thông qua két nước từ đó giúp nước làm mát được làm mát với tốc độ nhanh hơn

Bên cạnh các bộ phận chính thì hệ thống làm mát xe ô tô bằng nước còn được trang bị thêm hệ thống các ống dẫn nước, bình nước phụ, các bơm nước và còn một số bộ phận khác liên quan đến quá trình điều hòa không khí hơn nước bên trong khoang động cơ của xe ô tô

4. Vì sao cần có hệ thống làm mát

Như đã đề cập ở các phần trên thì hệ thống làm mát có một vai trò vô cùng quan trọng đối với động cơ của xe. Trong quá trình đốt cháy nhiên liệu bên trong xy lanh thì chắc chắn sẽ sinh ra nhiệt, nếu như nhiệt độ này không được kiểm soát thì khả năng động cơ bị hư hỏng và cháy nổ là rất cao. Chính vì thế mà cần phải trang bị thêm hệ thống làm mát xe ô tô. Nó có nhiệm vụ chính là đảm bảo cho hệ thống động cơ hoạt động một cách ổn định và không bị quá nóng trong bất cứ điều kiện và hoàn cảnh nào. Hệ thống làm mát sẽ giữ cho động cơ xe luôn duy trì một mức nhiệt độ ổn định và không bị quá nóng.

Hệ thống làm mát giúp động cơ của xe không bị quá nhiệt trong quá trình xe di chuyển

5. Một số lỗi thường gặp đối với hệ thống làm mát xe ô tô bằng nước

Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về một số lỗi mà hệ thốn làm mát xe ô tô bằng nước thường xuyên mắc phải cũng như cách để khắc phục các lỗi này

5.1 Két nước hệ thống làm mát bị rỉ

Dấu hiện để phát hiện két nước bị rỉ chính là nước làm mát có nhiều cặn bẩn hoặc cặn bị rỉ ra. Khi ấy cách khắc phục tốt nhất là thay két nước mới để đảm bảo cho hệ thống làm mát luôn hoạt động một cách tốt nhất

5.2 Két nước bị nghẹt

Với thiết kế là những đường ống nhỏ hẹp thì nguy cơ két nước bị nghẹt do những cặn bẩn lâu ngày bám trong đường ống là rất lớn. Khi két nước bị nghẹt thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng làm mát của cả hệ thống. Cách xử lý trong tình huống này bạn buộc phải tiến hành súc rửa để két nước được thông thoát và làm việc trở lại bình thường

5.3 Vỡ mối hàn của két nước

Sau một khoảng thời gian sử dụng thì các mối hàn của két nước sẽ bị vỡ dưới sự tác dụng của áp lực nước cũng như hóa chất sẽ làm ăn mòn các mối hàn. Việc vỡ các mỗi hàn sẽ dẫn đến két nước bị rò rỉ là rất cao. Trong trường hợp này bạn buộc phải hàn lại các mối hàn bị vỡ ngay để tránh ảnh hưởng đến các mối hàn khác

5.4 Van hằng nhiệt bị hỏng

Van hằng nhiệt có nhiệt vụ vô cùng quan trọng trong việc điều chỉnh sự lưu thông của nước làm mát từ động cơ đến két nước, khi van hằng nhiệt bị hư hỏng thì khả năng đóng mở của van sẽ không được đảm bảo như chức năng ban đầu của nó. Việc này nhiều khả năng dẫn đến động cơ sẽ không được làm mát và nhiều khả năng sẽ xảy ra sự cố và hư hỏng. Khi van hằng nhiệt bị hỏng thì bạn buộc phải thay thế bằng van mới để đảm bảo khả năng hoạt động của nó và không làm ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống làm mát xe ô tô

5.5 Bơm nước hỏng

Bơm đóng vai trò khá quan trọng trong việc di chuyển của nước làm mát, khi bơm bị hư thì nước làm mát sẽ không được đẩy đi đến các nơi cần thiết và khi ấy động cơ sẽ không được làm mát. Vì thế khi phát hiện bơm nước gặp sự cố thì cần kiểm tra và sữa chữa ngay, trong trường hợp bị hư hỏng nặng thì cần phải thay mới ngay lập tức

5.6 Hệ thống ống dẫn nước bị rò rỉ

Sau một khoảng thời gian sử dụng thì chắc chắn hệ thống ống dẫn nước sẽ bị màu mòn bởi áp lực nước và hóa chất dẫn đến rò rỉ. Chính vì thế mà cần có lịch bảo trì bảo dưỡng định kỳ cũng như thay mới hệ thống ống dẫn nước khi đã hết thời gian sử dụng. Việc này là vô cùng cần thiết vì nó giúp cho hệ thống làm mát xe ô tô hoạt động một cách tốt nhất và không bị ảnh hưởng

5.7 Quạt lại máy bị hư

Nhiệm vụ chính của quạt làm mát đó chính là tăng khả năng làm mát cho nước làm mát, sau một thời gian sử dụng nếu quạt bị hỏng hay gãy thì cần thay thế ngay lập tức để đảm bảo khả năng làm việc cho toàn bộ hệ thống làm mát

Trên đây chính là một số các vấn đề thường gặp của hệ thống làm mát xe ô tô, thông thường khi nhiệt độ động cơ tăng cao hơn bình thường thì ô tô sẽ phát tín hiệu đèn báo sự cố thì khi ấy nhiều khả năng hệ thống làm mát xe của bạn đang có vấn đề nên khả năng làm mát cho động cơ bị ảnh hưởng. Khi ấy bạn cần ngưng xe ngay để làm mát hệ thống động cơ và cùng lúc ấy sẽ tiến hành kiểm tra hệ thống làm mát đang bị sự cố ở bộ phận nào để khắc phục

Trên đây chính là một số kiến thức về hệ thống làm mát xe ô tô, một bộ phận có vai trò vô cùng quan trọng đối với động cơ, đảm bảo cho động cơ luôn hoạt động một cách tốt nhất trong mọi điều kiện. Với vai trò quan trọng như thế thì các bạn cần thường xuyên kiểm tra và tiến hành bảo trì, bảo dưỡng hệ thống làm mát để nó luô hoạt động một cách tốt nhất qua đó kéo dài tuổi thọ của hệ thống động cơ.

Câu hỏi thường gặp